طرح «تدوین دانش فنی و ساخت توپک‌های هوشمند به منظور به کارگیری در خطوط نفت و گاز» توسط عضو هیأت علمی گروه الکترونیک
طرح «تدوین دانش فنی، طراحی و ساخت توپک‌های هوشمند به منظور به کارگیری در خطوط نفت و گاز» در کشور تدوین شده است.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی، دکتر میثم منسوب بصیری، مدیر عامل و نایب رئیس هیأت مدیره شرکت دانش‌بنیان مهندسی سگال پردازش، طرح «تدوین دانش فنی، طراحی و ساخت توپک‌های هوشمند» را یکی از اقدامات مهم و اساسی در زمینهٔ بومی‌سازی تکنولوژی‌های مهم در صنعت نفت و گاز برشمرد و گفت: این طرح با حمایت مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران انجام گرفته است.
دکتر بصیری افزود: این طرح مطابق با نقشه راه تدوین شده و فناوری‌‌های توپک‌های Caliper، TFI، HR MFL بومی‌سازی شده است و این کار برای PIGهای (توپک‌های) هوشمند دیگر نیز انجام خواهد گرفت.
وی با بیان این مطلب که در حال حاضر پیگ‌های هوشمند ساخته شده، در حال تست‌های عملیاتی نهایی هستند، افزود: قبل از آن نیز پروژه‌‌ای به منظور طراحی و ساخت پایلوت «ارزیابی عملکرد تکنولوژی مورد استفاده در توپک هوشمند MFL» در راستای ایجاد بستر مناسب جهت ساخت «توپک MFL» اجرا شد، که در طی آن پروژه، یک سیستم ارزیاب خطوط لوله، استند تست توپک هوشمند، بانک عیوب و خوردگی و نرم‌افزارهای پردازش سیگنال، تهیه و مورد ارزیابی قرار گرفتند.
بسترسازی به‌منظور ایجاد و بومی‌سازی دانش توپک‌های MFL
این فعال حوزه فناور با اشاره به مشخصات فنی دستگاه طراحی شده، بیان داشت: سیستم ارزیاب که از بخش‌های الکترونیکی و مکانیکی تشکیل‌شده است، مشابه توپک MFLعمل می‌کند و با استفاده از تکنولوژی توپک MFL، طراحی و ساخته شده است. هدف از ساخت آن، بسترسازی به منظور ایجاد و بومی‌سازی دانش توپک‌های MFL بوده است. همچنین سایر اجزای پروژه از جمله استند تست توپک هوشمند و بانک عیوب و خوردگی خطوط لوله به منظور تست عملکرد توپک‌های MFL خارجی که ارزیابی خطوط نفت و گاز ایران را انجام می‌دهند، طراحی و ساخته شده است.
عضو هیأت علمی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری در ادامه گفت: توپک هوشمند تجهیزی است که شکلی شبیه موشک دارد و داخل خط لوله حرکت می‌کند و کلیه عیوب و خوردگی‌های خط لوله را آشکار می‌سازد. تکنولوژی‌های مختلفی در دنیا برای این کار استفاده می‌شود. یکی از آن‌ها تکنولوژی UT و دیگری پیگ نشت شار مغناطیسی یا اصطلاحاً MFL است. UT با استفاده از امواج آلتراسونیک، عیوب خط لوله را شناسایی می‌کند و MFL با ایجاد شار مغناطیسی در لوله این کار را انجام می‌دهد که این تکنولوژی‌ها در سراسر دنیا متداول است.
عملیات موفقیت‌آمیز بازرسی خط لوله با توپک هوشمند
مدیر این پروژه، در رابطه با رقابت این محصول با نمونه‌های خارجی آن گفت: واقعیت این است که در قدم اول ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که از تمام شرکت‌هایی که بعضاً 60 یا 70 سال در این زمینه کار می‌کنند؛ پیشی بگیریم. اصولاً در این طرح هدف آن است که به مشخصات فنی توپک‌های معتبر خارجی نزدیک شویم و با همکاری مدیران و کارشناسان شرکت انتقال گاز ایران، توپک هوشمندی ساخته شود که برای یک عملیات بازرسی خط لوله مناسب باشد و نیازها را برطرف سازد.
دکتر بصیری با اشاره به تدوین نقشه‌ی راه این طرح ملی افزود: به دنبال این موضوع هستیم که تکنولوژی‌های روز دنیا را پیگیری کنیم و از آن‌ها عقب نیفتیم و امیدواریم به جایی برسیم که پیگ ساخته شده در ایران قابل رقابت با نمونه‌های قدرتمند آلمانی و آمریکایی باشد.
بصیری با اشاره به سود ناشی از توپک‌رانی برای کشورهای سرویس‌دهنده، گفت: توانایی ساخت این نوع توپک در دنیا تنها در تخصص چند شرکت محدود است؛ این توانایی در 4 کشور آمریکا، آلمان، انگلیس و روسیه وجود دارد که این شرکت‌ها به سایر کشورها خدمات می‌دهند و عملیات توپک‌رانی خطوط لوله را انجام می‌دهند و از این طریق برای کشور خود ارز آوری می‌کنند.
وی در ادامه با اشاره به هزینه‌ی هر کیلومتر بازرسی با توپک هوشمند، بیان داشت: هزینه‌ی هر کیلومتر بازرسی با توپک هوشمند بسته به شرایط و سایز خط لوله از حدود 2000 تا 5000 دلار به ازای هر کیلومتر است. یعنی برای یک خط لوله 100 کیلومتری، حداقل دویست هزار دلار هزینه می‌شود. البته هزینه‌های نهایی خیلی بیش از این میزان است. به‌طورکلی ساخت این توپک‌ها در داخل کشور، موجب قطع وابستگی به کشورهای خارجی خواهد شد و میزان زیادی صرفه‌جویی ارزی در داخل کشور به همراه خواهد داشت.
مدیر این پروژه درباره‌ی روند اجرای این پروژه توضیح داد: این پروژه توسط شرکت مهندسی سگال پردازش و با همکاری دانشگاه تهران در تعاملی خیلی نزدیک انجام و از تجربیات مجموعه‌های دیگری مثل اساتید دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علم و صنعت و بعضی دیگر از خبرگان در بخش‌های صنعتی استفاده شده است.
بصیری با اشاره به حضور متخصصین در این پروژه گفت: 6 گروه تخصصی در این پروژه به صورت مستقیم درگیر می باشند. این پروژه یک پروژه چند تخصصی است و جهت ساخت پیگ هوشمند، مجموعه‌ای از دانش‌ها و تخصص‌ها در زمینه‌های الکترونیک، مکانیک، متالوژی، پلیمر، فیزیک، نرم‌افزار و پردازش سیگنال موردنیاز است. هرکدام از این موضوعات دارای تیم تخصصی جداگانه است، که این گروه‌ها از افراد نخبه و با تجربه ایرانی تشکیل شده‌اند.